OSASUNA

OSASUNARI BURUZKO HIZTEGIA

Gorputzaldi eskasa: Mal Cuerpo                      

Hotzikara: Escalofrio

Sukarra: Fiebre

Doministikua: Estornudo

Zorabioa: Mareo

Eztula: Tos

Bihotzerrrea: Ardor de  estomago

Botaka egin: Vomitar

Beherakoa: Diarrea

Gibela: Higado

Hestea: Intestino

Sabela: Tripa

Giltzurruna: Riñón 

Birika: Pulmones

Bizkarreko mina: Dolor de espalda 

ATZIZKIAK

-KA:Eztula

Ni eztulka egon naiz egun guztian.

-GILE: Langile

Zu oso langilea zara.

-TASUN: Isiltasun

Gu klasean iseltasunean egoten gara batzuetan.

-ARI:

Nire aita botikaria da.

-TZAILE:

Ni saltzailearengana joan naiz lurrina non zegoen galdetzera

-KO/TAKO:

Nik berehakoa daukat.

HIZTEGIA

OSASUNARI BURUZKO HIZTEGIA

Sabela: Tripa

Hestea: Intestino

Gibela: Hígado

Giltzurruna: Riñón

Birika: Pulmón

Sukarra: Fiebre

Gorputzaldi eskasa: Mal cuerpo

Hotzikara: Escalofrios

Doministikua: Estornudo

Zorabioa: Mareo

Eztula: Tos

Bihotzerrea: Ardor de estómago

Botaka egin: Vomitar

Beherakoa: Diarrea

Idorreria: Estreñimiento

Urdaila: Estómago

Bihotza: Corazón

Burua: Cabeza

Osasuna etxea: Centro de salud

-Pizzak bihotzerrea eman dit. 

-Atzo Leyrek zorabioakizan zituen.

-Ikusten dudan bakoitzean, burutik beherako hotzikaraizaten dut.

-Laura ez da klasera etorri buruko mina dauka eta.

ATZIZKIDUN HITZAK

-ka: eztulka (tosiendo), doministikuka (estornudando), txaloka (aplaudiendo), bultzaka (empujando)

-gile: Sendagile (doctor), langile (trabajador)
-tasun: gaixotasun (enfermedad)
-ari: botikari (boticario, farmacéutico), haginlari (dentista), abeslari (cantante), zapatari (zapatero), tabernari (tabernero), arraunlari (remero)
-tzaile: saltzaile (vendedor), ikertzaile (investigador), erretzaile (fumador), itzultzaile (traductor)
-ko/tako: beherako (descomposición, diarrea)

-Ni zu baino langileaGOA naiz

OSASUNA

Osasuna

Hiztegia:

-Gorputzaldi eskasa: mal cuerpo
-Hotzikara: escalofrío
-Sukarra: fiebre
-Doministikua: estornudo
-Zorabioa: mareo
-Eztula: tos
-Bihotzerrea: ardor de estómago
-Botaka egin: vomitar
-Beherakoa: diarrea
-Idorreria: estreñimiento
-Birikak: pulmones
-Bihotza: corazón
-Hestea: intestino
-Gibela: Hígado
-Giltzurrunak: riñones
-Sabela: tripa
-Eztarria: garganta
-Burua: cabeza

Atzizkiak:

-ka : doministikuka

 Nik gaixorik nago eta doministikuka pasatu dut goiza.

-gile: langile

 Zu langilea zara.

-tasun: isiltasun

 Nire lagunari isiltasuna gustatzen zaio.

-ari: zapatari

 Nire aita zapataria da.

-ko/tako: beherako

 Gauean beherakoa izan dut.

OSASUNARI BURUZKO HIZTEGIA:

Hotzikara = Escalofrío
Eztarriko mina =Dolor de garganta
Begiak malkotan = Ojos llorosos
Sudurra itxita = Nariz taponada
Buruko mina = Dolor de cabeza

Botagalea = Ganas de vomitar
Gorputzaldi eskasa =Mal cuerpo
Hotzikara = Escalofrío
Sukarra = Fiebre
Doministikua = Estornudo
Zorabioa = Mareo
Eztula = Tos
Bihotzerrea = Ardor de estómago
Botaka egin = Vomitar
Beherakoa = Diarrea
Idorreria = Estreñimiento
Bihotza = Corazón
Birikak =Pulmones
Hestea =Intestino
Gibela =Higado
Giltzurrunak =Riñones
Sabela =Tripa

GERTAERA

Txikitan, 5 urterekin, Brasileko supermerkatu batean galdu egin nintzen. Nire gurasoek deitu egin zidaten megafoniatik. Bitartean ni ondoko dendan nengoen jostailuak begiratzen.

Osasunari hiztegia

OSASUNARI BURUZKO HIZTEGIA

Gorpultzaldi eskasa= mal cuerpo

Hotzikara= escalofrio
Hotzeria=catarro ,resfriado

Sukarra= fiebre

Doministikua= estornnudo

Zorabioa= mareo

Eztula= tos

Bihotzerrea= ardor de estómago

Botaka egin= vomitar 

Beherakoa= diarrea
Burutik beherako:

Idorreria= estreñimiento

Birikak= pulmones

Hestea= intestino 

Gibela= hígado

Giltzurruna= riñón

Sabela= tripa

Emaitzak= resultados

Tripako mina= dolor de tripa

-Atzo sukarra nuen

- Lehenengo orduan tripako mina izan dut

- Klasean hortzikarak eman dizkio

- Aurkezpena egiten zuen bitartean, eztulka hasi zen

ATZIZKIDUN HITZAK

ka= txaloka- Txaloka atera ziren telebistatik

gile= langile- Andrea langilea da

tasun= gaixotasun- Nire amak gaixotasun arina dauka

ari= botikari- Nire aita botikaria da

tzaile= saltzaile- Ni saltzailea naiz

ko/tako= beherako- Atzo beherakoak  jota esnatu egin nintzen.

OSASUNA

HIZTEGIA
Doministikua: estornudo
Gorputzaldi eskasa: mal cuerpo
Hotzikara: escalofrío
Sukarra: fiebre
Zorabioa: mareo
Eztula: tos
Bihotzerrea: ardor de estómago
Botaka egin: vomitar
Beherakoa: diarrea
Idorreria: estreñimiento
Bihotza: corazón
Birikak: pulmones
Hestea: intestino
Gibela: hígado
Giltzurrunak: riñones
Sabela: vientre
Eztarria: garganta
Buru: cabeza

-Nire anaiak gorputzaldi eskasa dauka.
-Nire amak botaka egin du, oilaskoa gaizki zegoen eta.
-Nire aitak giltzurrunean harri bat dauka.
-Nire  semeak gaixotasuna dauka bihotzean.

OSASUNARI BURUZKO HIZTEGIA

-Estulka: Tosiendo
-Sendagilea: Doctor/Médico
-Gaixotasuna: Enfermedad
-Botika/Sendagile: Medicamento
-Botikaria: Farmacéutico.
-Beherakoa: Diarrea
-Gorreria: Sordera
-Sendagaitza: Difícil de curar
-Botagale/Botagura: Ganas de vomitar/náuseas
-Bihotzerrea: Ardor de estómago
-Erizaina: Enfermero/a
-Gaixoaldia: Período de enfermedad.
-Osasun-etxea: Centro de salud
-Osasun-txostena: Informe médico
-Osasun-azterketa: Examen médico
-Gernua: Orina
-Birika: Pulmón
-Sukarra: Fiebre
-Gibela: Hígado
-Zorabioa: Mareo
-Mina: Dolor
-Hil: Morir
-Idorreria: Estreñimiento
-Sabela: Vientre
-Hestea: Intestino
-Hotzikara: Escalofrío
-Urdaila: Estómago
-Doministikua: Estornudo
-Giltzurrun: Riñón 

 ESALDIAK

1. Gaur goizean hotzikara bat izan dut eskolara joatean.
2. Nire arreba estulka hasi da eta nire amak botika eman dio.
3. Gu hil egingo gara. 

OSASUNARI BURUZKO HIZTEGIA:

-Bihotzerrea: ardor de estómago.

-Botaka egin: vomitar.

-Beherakoa: diarrea.

-Idorreria: estreñimiendo.

-Gorputzaldi eskasa: mal cuerpo.

-Hotzikara: escalofrío.

-Sukarra: fiebre.

-Doministikua: estornudo.

-Zorabioa: mareo.

-Eztula: tos.

-Bihotza: corazón.

-Birikak: pulmones.

-Hestea: intestino.

-Gibela: tripa.

-Eztarria: garganta.

-Burua: cabeza.

-Urdaila: estómago.

-Gaur goizean jaiki naizenean, beherakoa neukan.

-Atzo gorputzaldi eskasarekin egon nintzen arratsalde osoan.

-Etxeko lanak egiten ditudan bakoitzean, zorabioak ematen dizkidate.

-Gaur klasetik kanpo joan naiz sukarra nuelako.

ATZIZKIAK:

-ka: doministikuka, txaloka, bultzaka.

Kontzertua bukatu eta gero, jendea txaloka hasi da.

-gile: sendagile, langile.

Lan ona daukat oso langilea naizelako.

-tasun: gaixotasun.

Gaixotasun bat daukadanean medikuarengana joaten naiz.

-ari: bertsolari, zapatari.

Zapatilak apurtuta dauzkat, horregatik zapatariarengana joango naiz.

-tzaile: saltzaile, itzultzaile.

Museoko mutil hori itzultzailea da.

-ko/tako: beherako.

Etxean geratu naiz, beherakoak jota nagoelako.

OSASUN HIZTEGI:

Hiztegia:
giltzurruna- riñón
hestea- intestino
gibela- hígado
hotzikara- escalofrio
gorputzaldi eskasa- mal cuerpo
sukarra-fiebre
doministikua- estornudo
zorabia- mareo
estula-tos
emaitza- resultado
bihotzerrea- ardor de estómago
botaka egin- vomitar
beherakoa- diarrea
idorreria- estreñimiento
bihotza- corazón 
birika- pulmón
burua- cabeza
sabela- tripa 
   
Esaldiak:
Sabeleko mina daukat.
Mikelek sukarra du.
Sukarra du, gaixorik dago eta.
Giltzurrunak sabel aldearen atzeko alderdian daude.

ATZIZKIAK:
ka- eztulka, botaka, txaloka.
gile- sendagile,langile.
tasun- gaixotasun, lasaitasun.
ari- zapatari, botikari.
tzaile- saltzaile.
eko-tako- beherako

Osasun hiztegia

Gorputzaldi eskasa= Mal cuerpo
Hotzikara= Escalofrió
Sukarra= Fiebre
Doministikua= Estornudo
Zorabioa= Mareo
Eztula= Tos
Bihotzerrea= Ardor de estómago
Botaka egin= Vomitar
Beherakoa= Diarrea
Idorreria= Estreñimiento
Sabela= Tripa
Hestea= Intestino
Gibela= Higado
Giltzurruna= Riñón
Birika= Pulmón

- Gaur sabeleko mina daukat.
- Dragon Khanen  zorabiatu egin zen
- Nire amonak gorputzldi eskasa dauka gau txarra pasatu du eta.
- Atzo botaka eginnuen.


-ka: Eztulka, doministikuka, txaloka, bultzaka,
-gile: sendagile, langile
-tasun: gaixotasun
-aeri: botikari, zapatari, tabernari
-tzaile: saltzaile, ikertzaile, itzutzaile,
-ko/tako: beherako

HANSEL ETA GRETEL

Herri txiki batean Hansel eta Gretel aita eta amaordearekin bizi ziren. Oso pobreak zirenez, amaordeak basoan uztea erabaki zuen. Gretel oso azkarra zen eta aita basora eramaten zituen bitartean, harri koskorrak botatzen zituen bidean eta harri horiei esker, etxera itzuli ziren. Amaordea haserretu egin zen. 
Hurrengo egunean, Hansel eta Gretel mendira eraman zituzten berriro. Eta ogi-apurrak bota zituzten lurrean, baina txoriek ogia jan zuten. Hansel eta Gretel galduta zeuden. Bat batean, etxe bat ikusi zuten eta  hara joan ziren. Berehala konturatu ziren txokolezko etxe bat zela. Momentu honetan sorgina agertu zen eta esan zien sartzeko. Sorginak Hansel kaiolan sartu zuen  loditzeko eta jateko. Gretelek etxerako lanak egin behar zituela agindu zion. Egun batzuk pasatu eta gero, Gretelek labea piztu zuen sorginak esan zolako eta momentua aprobetxatu zuen sorgina labe barrura bultzatzeko. Gretel eta Hanselek ihes egin zuten.

Hiru Txerrikumeak

Egun batean, hiru txerrikumeak etxetik kanpo joan ziren. Bakoitzak bere bidea hartu zuen, eta bakoitzak bere etxea egitea erabaki zuen.

Lehenengoa oso alferra zen eta lastozko etxe bat egin zuen. Bat batean otso gosetia iritsi zen eta atea jo zuen.Otsoak esan zion atea irekitzeko edo bestela etxea botako zuela.
Txerrikumeak ez zion ireki eta otsoak putz egin zuen eta etxea bota zuen.Txerrikumeak alde egin zuen bere anaiaren etxera.

Bigarren txerrikumeak adarrak bildu zituen eta etxe bat egin zuen.Bi anaiak barrura sartu ziren.Berehala otsoa agertu zen eta esan zien atea irekitzeko edo bestela etxea botako zuela. Txerrikumeek ez zioten ireki eta otsoa, haserre,putz egin zuen eta etxea bota zuen.Txerrikumeek alde egin zuten bere anaiaren etxera.

Hirugarren txerrikumea oso langilea zen eta adreiluzko etxea egin zuen.Bukatu eta gero,otsoa agertu zen eta esan zien atea irekitzeko edo bestela etxea botako zuela.

Txerrikumeek es zioten ireki eta otsoa putz egin zuen baina etxea ezin izan zuen bota.

Teilatura igo zen eta tximiniatik sartu zen,baina barruan txerrikumeek sua piztua zuten, eta otsoa erre egin zen.Otosoak korrika alde egin zuen eta ez zen inoiz itzuli

Azkenik, hiru txerrikumeak  anaia langilearen etxean  bizi izan ziren.

Ala bazan edo ez bazan, sar dadila kalabazan eta atera dadila Iruñeko plazan.

TXANOGORRITXO:

Egun batean, Txanogorritxo bere amonaren etxera joan zen, amona gaixorik zegoen eta.

-Kontuz ibili basoan!-esan zion Txanogorritxoren amak.

Txanogorritxo basora joan zen eta otsoa topatu zuen.

-Nora zoaz Txanogorritxo?-galdetu zion otsoak.

-Nire amonaren etxera noa.-erantzun zion Txanogorritxok.

Txanogorritxok eta otsoak desafio bat egin zuten: Ea nor iristen zen lehenengo amonaren etxera.

Txanogorritxo korrika egin ordez,hasi zen loreak hartzen. Otsoa berehala iritsi zen amonarengana eta atea jo zuen. Tok, tok, tok! Amona ireki atea! -esan zion otsoak. Amonak agindu zion sartzeko.

Amonak otsoa ikusi zuenean, armairuan ezkutatu zen.

Otsoa amonaren txanoa jantzi eta ohean sartu zen.

Orduan txanogorritxo amonaren etxera  iritsi zen, barrura sartu zen eta "amona"  ikusi eta gero, esan zuen:

-Amona, zein belarri handiak dituzun!

-Zuri hobeto entzuteko.-erantzun zion otsoak.

-Begiak ere, zein handiak dituzun!

-Zu hobeto ikusteko.

-Amona, zein aho handia duzun, ezta?

-Zu hobeto irensteko.

Otsoak Txanogorritxorengana korrika hurbildu zen neska jateko asmoarekin.

Zorionez, ehiztari bat agertu zen eta Txanogorritxo eta amona salbatu zituen.

Eta hau bazen edo ez bazen sar dadila kalabazan eta atera dadila Iruñako plazan.

HIRU TXERRIKUMEAK

Baziren behin hiru txerrikume bakarrik bizi nahi zutenak. Lehenengoak lastozko etxea egin zuen oso alferra zelako. Bigarren txerrikumeak egurrezko etxea egin zuen. Eta hirugarren txerrikumeak adreiluz  egin zuen etxea. Egun batean, otso bat iritsi zen anaia txikiaren etxera eta atea jo zuen. Txerrikumeak ez zion atea ireki, eta otsoak gogor putz egin ondoren, etxea bota zuen. 1.txerrikumea anaiaren etxera joan zen.Otsoa ere  bigarren txerrikumearen etxera iritsi zen eta eskatu zion atea irekitzeko. Txerrikumeak ezetz esan zion eta otsoak putz egiten hasi zen eta txabola bota zuen.Bi txerrikumeak anaia handiaren etxera hurbildu ziren. Otsoa  txerrikumeen atzetik joan zen eta anaia handiaren etxera ailegatu zen. Putz eta putz egin zuen baina  ezin izan zuen etxea bota.Orduan,otsoa teilatura igo eta tximiniatik sartu zen ,baina txerrikumeak oso azkarrak zirenez, lapikoa handi bat ipini zuten sutan. Otsoa barruan erori eta erre egin zen. Hortik aurrera txerrikumeak lasai bizi izan ziren.